Custs in proceduras civilas

Tenor l'art. 95 cpv. 1 CPC sa cumponan ils custs da process dals custs da dretgira e da l'indemnisaziun da partida.

Custs da dretgira

Tar ils custs da dretgira tutgan:
- las pauschalas per la procedura da mediaziun
- las pauschalas per la decisiun (taxa da decisiun);
- ils custs per la retschertga da las cumprovas;
- ils custs per la translaziun; e
- ils custs per la represchentanza da l'uffant tenor ils artt. 299 und 300 CPC.

 

La Dretgira superiura dal chantun Grischun ha fixà las pauschalas correspundentas en la OTDPC, l’Ordinaziun davart las taxas da dretgira en proceduras civilas. 

 

La dretgira po pretender da la partida che porta plant in pajament anticipà da fin la mesadad dals custs da dretgira supponids, en tscherts cas – surtut en proceduras da meds legals – però er l’entir import (art. 98 al. 2 lit. d CPC). Ella fixescha en quest connex in termin per sias prestaziuns.  Sch’il pajament anticipà na vegn er betg prestà entaifer ina prolungaziun dal termin, n’entra la dretgira betg en il plant u en la dumonda.

Indemnisaziun da partida

Sco indemnisaziun da partida vala:

- l'indemnisaziun da las expensas necessarias;

- ils custs d'ina represchentanza professiunala (per regla advocata u advocat); e

- en cas motivads: ina indemnisaziun adequata per malcumadaivladads, sch'ina partida n'ha betg gì ina represchentanza professiunala.

 

Tranter quels sa chattan en emprima lingia ils custs per la represchentanza legala che sa cumponan da l’onurari d’advocat che sto vegnir indemnisà tenor l’urden d’onurari e las expensas en daner blut per custs da viadi, taxas da posta, servetschs da telefon, copias ed auter pli.

Repartiziun dals custs

Ils custs da process totals vegnan fixads d'uffizi e da princip en la decisiun finala. Els vegnan adossads a la partida perdenta. En cas che la dretgira n'entra betg en il plant u en cas d'ina retratga dal plant vala la partida accusanta sco partida perdenta. Sch'il plant vegn renconuschì, percunter la partida accusada. Sche ni l'ina ni l'autra partida n'ha gudagnà cumplettamain, vegnan ils custs da process repartids proporziunalmain tenor il resultat da la procedura. Custs da process nunnecessaris sto quel pajar che als ha chaschunà, e quai independentamain dal resultat da la procedura.

Regulaziun speziala da custs

En la procedura da mediaziun na vegnan concedidas naginas indemnisaziuns da partidas. Per tscherts tips da dispitas na resultan nagins custs da dretgira. Resalvada resta mintgamai l'imposiziun dals custs da dretgira en cas da process fatgs en mala fai u aposta.

 

Custs en proceduras penalas

Custs da procedura

Il tema cumplex dals custs da procedura en proceduras penalas è tractà detagliadamain en ils artt. 416 ss. CPP. Quests custs sa cumponan da las taxas che servan a cuvrir ils custs e da las expensas en il cas penal concret, tar las qualas tutgan en spezial ils custs per la defensiun uffiziala e per l'assistenza giudiziala gratuita e ils custs per translaziuns (art. 422 CPP).

 

La Dretgira superiura dal Grischun ha fixà las taxas correspundentas en la OTDPP, l’Ordinaziun davart las taxas da dretgira en proceduras penalas. Tar proceduras cunter giuvenils valan - en il senn dal dretg penal per giuvenils (vesair CS 311.1) e da la procedura penala per giuvenils (vesair CS 312.1) - mintgamai la mesadad da las taxas ch'èn previsas per il dretg penal per persunas creschidas.

Princips da repartiziun dals custs

Da princip surpiglia il Chantun ils custs da procedura per quellas proceduras penalas ch'el ha manà (art. 423 CPP). Correspundentamain na vegnan en general er betg pretendids pajaments anticipads dals custs. La defensiun uffiziala en la procedura penala entra en in tip da relaziun da dretg public cun il stadi e vegn pajada exclusivamain dal Chantun en il rom da l'indemnisaziun uffiziala.

 

En cas da retard e d’auters acts processuals incorrects po l’autoritad penala adossar tenor il princip dal chaschunader ils custs da procedura e las indemnisaziuns, malgrà il resultat da la procedura, a la persuna participada a la procedura ch’als ha chaschunads (art. 417 CPP). Per ils custs ch'il chantun ha surpiglià po el dal rest prender regress sin persunas che han - intenziunadamain u per greva negligientscha - effectuà l'iniziaziun da la procedura, difficultà considerablamain la procedura u chaschunà ina decisiun ch'era vegnida annullada en la procedura da revisiun (art. 420 CPP).

Persuna inculpada

En cas d'ina condemnaziun surpiglia dentant la persuna inculpada ils custs (art. 426 al. 1 CPP). En quest cas sto ella er pajar enavos al Chantun ils custs da la defensiun uffiziala ed a la defensiun la differenza tranter l'indemnisaziun uffiziala pli bassa (CHF 200.00) e l'onurari cumplet stipulà, uschespert che sias relaziuns economicas permettan quai (art. 135 al. 4 CPP).

 

Sche la persuna inculpada ha chaschunà illegalmain e culpaivlamain l'iniziaziun da la procedura u difficultà sia realisaziun, surpiglia ella ils custs er en cas d'ina sistida u d'in acquittament (art. 426 al. 2 CPP).

Accusader privat e persuna petenta

En cas da delicts che vegnan persequitads sin plant pon ils custs da procedura vegnir adossads a la persuna petenta u alura a l'accusader privat, sch'el ha chaschunà da levsenn u per greva negligientscha che la procedura è vegnida iniziada ubain ha difficultà sia realisaziun, sche la procedura è vegnida messa ad acta u la persuna inculpada è vegnida acquittada e la persuna inculpada n'è betg obligada da surpigliar ils custs (art. 427 al. 2 CPP). Ils custs da procedura ch'èn vegnids chaschunads da l'accusader privat tras sias dumondas davart l'aspect civil al pon vegnir addosads, sche (art. 427 al. 1 CPP):

- la procedura è vegnida messa ad acta u la persuna inculpada è vegnida acquittada,

- l'accusader privat retira il plant civil avant la terminaziun da la tractativa principala d'emprima istanza, u

- il plant civil vegn refusà ubain renvià a la giurisdicziun civila.

En la procedura da meds legals

En la procedura da meds legals davant Dretgira superiura portan – analog a la procedura civila – las partidas ils custs segund lur victoria u perdita. En quest connex vala la retratga dal med legal sco perdita, ils custs vegnan reducids en quel cas tenor bainappreziar (art. 428 al. 1 CPP e art. 10 OTDPP). Ils accusaders privats pon ultra da quai vegnir obligads en la procedura da meds legals ad ina prestaziun da garanzia.

Indemnisaziun e reparaziun

Sche la persuna inculpada vegn acquittada per part u dal tuttafatg u sche la procedura cunter ella vegn messa ad acta, ha ella il dretg (art. 429 al. 1 CPP):

- d'ina indemnisaziun dals custs ch'ella ha impundì per ademplir adequatamain ses dretgs processuals (uschenavant ch'igl è necessari pervia da la cumplexitad effectiva u giuridica, sto vegnir indemnisada er ina defensiun adequata tras ina advocata u in advocat),

- d'ina indemnisaziun da las perditas economicas ch'èn resultadas ad ella pervia da sia participaziun necessaria a la procedura penala, sco er eventualmain

- d'ina reparaziun per violaziuns spezialmain grevas da sias relaziuns persunalas, cunzunt en cas da privaziun da la libertad.

 

L'autoritad penala examinescha d'uffizi quest dretg (art. 429 al. 2 CPP). In accusader privat po era far ina proposta d'indemnisaziun correspundenta per expensas necessarias durant la procedura, sch'el gudogna u sche la persuna accusada effectuescha l'introducziun da la procedura a moda illegala e culpaivla u, sch'ella ha engrevgià l'execuziun (art. 433 al. 1 CPP). El sto dentant stimar e cumprovar sia pretensiun. Sch'el na fa betg quai, n'entra l'autoritad penala betg en la proposta (art. 433 al. 2 CPP).

Terzas persunas

Terzas persunas han il dretg d'ina restituziun adequata da lur donn che n'è betg garantì en ina autra moda sco er d'ina reparaziun, sch'ellas han subì donn tras acts processuals u cun sustegnair autoritads penalas. Ellas ston medemamain far ina dumonda e quantifitgar sco er cumprovar il donn (art. 434 al. 1 CPP).

Custs en proceduras da dretg public

Procedura da meds legals e da plant

Normalmain vegnan ils custs da las proceduras mess a quint e per regla sto la partida perdenta pajar quels. Pliras partidas surpiglian lur custs en parts egualas, uschenavant che l'autoritad na decida nagut auter. En cas ch'ina decisiun vegn abolida, po l'autoritad da meds legals decider davart l'adossament dals custs da la procedura davant l'instanza precedenta (art. 73 LGA).

Pajament anticipà dals custs

L'autoritad po pretender da la partida petenta, recurrenta u accusanta da pajar anticipadamain ils custs (art. 74 al. 1 LGA).

Excepziuns da l'obligaziun da pajar ils custs

En cas da despitas da prestaziuns vegnan tenor l'art. 61 lit. fbis LPGA incassads custs per la procedura davant la dretgira chantunala d'assicuranzas, sche la lescha respectiva prevesa quai. Tenor l'art. 69 al. 1bis LAI ston ins p.ex. pajar custs per la procedura da recurs davant la dretgira chantunala d'assicuranzas en cas da dispitas davart l'approvaziun da prestaziuns da l'AI. L'autezza dals custs sa drizza tranter CHF 200.00 e CHF 1'000.00 sin fundament dals custs da procedura e senza resguardar la valur en dispita. Per ulteriuras dispitas che pertutgan il champ d'applicaziun da la LPGA e che na valan betg sco dispitas en connex cun prestaziuns tenor l'art. 61 lit. fbis LPGA, sco en spezial dispitas da contribuziun, tenor l'art. 61 emprima frasa LPGA l'obligaziun da surpigliar ils custs sco er il rom dals custs da la procedura da la dretgira d'assicuranzas sa drizzan tenor il dretg chantunal e pia tenor ils princips generals per la repartiziun dals custs per proceduras da meds legals e da plant davant la dretgira administrativa (art. 72 ss. LGA).

 

Plinavant existan ulteriurs champs giuridics (agid a victimas da delicts, cuntraversas pervia dal dretg da lavur e.u.v.) tar ils quals las proceduras èn per part gratuitas.

Indemnisaziun da la partida

Er en las proceduras tenor la Lescha davart la giurisdicziun administrativa (LGA) po la partida perdenta vegnir obligada da pajar ina indemnisaziun a la partida gudagnanta (art. 78 LGA).